MIZO THAWNTHU (Hmanlai Hian Mawm - Chawngvungi leh Sawngkhara )

19/06/2010 11:58

Hmanlai hian nula hmeltha tak mai Chawngvungi hi a awm a, amah chu mi tha fanu, veng nei fanu a ni a. Tlangval pakhat Sawngkhara an tih chuan a rim thin a. Chawngvungi chuan Sawngkhara chu hmelchhia a ti em em mai a, a lo len changte pawh chuan en pawh a en duh mang lova, in chhungah te hian a luhsan leh daih mai thin a. Nimahsela, Sawngkhara chuan zawl-ai-di a nei a, chutia Chawngvungi'n a chhia a tih em avang chuan anin a ngaizawng si a, a kawngvawnah chuan a zawl-ai-di chu a tat ta a; tichuan leng lovin ni thum lai chu a rial ta a. Sawngkhara zawl-ai-di chu a kai ta si a, chutia ni thum vel chauh a han rial chhung pawh chuan a lung chu a leng ta em em mai a. Sawngkhara hmuh leh hlir chu a chak ta a. Puantah zaite pawh chu a rel peih ta lova, tlangbante chu a uai a uai ta mai thin a. A thianten thingphura an sawm te pawhin a phur ve peih lova, a nu mangang chuan :
Chawngi, i lenrualten thing an phur,
Tahpuan an khawng,
Tu ngaiin nge chham ang i zal le?

a ti a, Chawngvungi chuan :
'Ka nu, ka lenrualten tuahthing an phur,
Tahpuan an khawng,
Sawnga ngaiin tlangban ka uai e,'
a lo ti ve ta ngawt mai a ni.

Tichuan, zan thum lai hnuah chuan Sawngkhara chu a va leng tan leh ve ta a, kawng hawn a han ngen a -
Chawngi, kawng mi va hawn rawh,
Keimah Sawngkhara ka lo leng dawn e ai e,
a han ti a.

Chawngvungi nu chuan, 'Bawmzo fa chu tuisuarah riak rawh se,' a lo han ti a. Chu chu Sawngkhara chuan a han chhang a.
Ka pi, ka nu hi Bawmzo hman sela,
Ka pa van hnuai Hauchema ai e,
a ti a.
Chawngvungi nu chuan, 'Chuti na na na chu Chawngi, va hawn ta che,' a ti a, a va hawn ta a. Chawngi nu chuan, 'Chawngi, Cherchhawn chhung kher tih loh chu, mi namen chu an tam e' a la ti ta talh a. Sawngkhara leng pawh chu a haw ve leh ta a.

A tukah chuan Chawngvungi leh a nu chu an lo-ah an feh ta a. Sawngkhara chu sava-te ah a chang a, an fehna vau-ah chuan a lo hram a. 'Chawngler, Chawngler' a va ti a. Chu chu Chawngvungi chuan a nu hnenah chuan :
Ka nu, kan vauva sava te chuan
'Chawngler, Chawngler' a ti e
Haw rawh, i haw then ang ka nu
, a ti a

A nu chuan, 'Chawngler, Chawngler' a ti lo. Di ngai, di ngai, a ti anih chu,' a tihsan mai a. Mahse, Chawngvungi hnathawk peih lo lungleng chuan haw a ngen tlut tlu a, an haw ta a. Chutiang hlir chuan ni thum chhung lai chu savate chuan a lo ti a, hnathawk lo bawk hian an haw leh thin a.

Tin, an ina Sawngkhara a va len dawn apiang chuan Chawngi nu chuan kawngka hi a lo leh kalh tlat thin a. Vawi khat chu Sawngkhara mangang chuan Chawngi nu hmun phiah lai chu a pawh thlak sak a, 'Khawinge, heti lai hi ka han hawl fai teh ang,' a ti a, a zawl-ai-di chu hmunphiah bul bawkah chuan a tat ta a. Chuta chin chu Chawngi nu chuan a lo hak ve tan ta a, sumhmun a lo rik phawt chuan, 'Chawngi kawng va hawn rawh,' a lo ti vat thin a. Chawngi lah chuan a lo chak em em a, a nu'n 'Va hawn rawh' a tih chuan kawngkhar chuan 'Rik rawk' a ti nghal zel ta mai a ni.

Nakinah chuan Sawngkhara te chu neih tumin an leng ta a. Chawngi nu chu an va be ta a ni. Ani chuan a fanu chu a itsik deuh emaw ni, Chawngvungi man atan chuan Sawngkhara te 'Dar-huai' kher a ngen ta tlat mai a. Anni chuan, 'Thi leh dar eng pawh ngen ula, pawi kan ti lova, kan dar-huai kher kher hi zawng mana pek a thiang lo a ni,' an tih pawhin a sawt si lova, Dar-huai chu a ngen lui tlat mai a; a tawpa tawpah chuan an pe ta a. Tichuan an innei ta a.

An zawl inbiak lai chuan Chawngi nu chuan, 'Thingah eng thing nge in tuah ang?' a ti a. Sawnga chuan, 'Ka pi, herhse thing tih loh chu thing namai chu kan duhin kan tuah,' a ti a. 'Tuiah eng tui nge in chawi ang?' a ti a. Sawnga chuan, 'Ka pi, Fiara tui tih loh chu tui namai chu kan duhin kan chawi,' a ti a. An kal dawn tak tak ta a; Chawngvungi chuan a nu hnenah chuan thu a chah ta a. 'Ka nu, kan kawta bungpui hi a lo uai sulh chuan, 'Ka Chawngvungi a hritlang a ni' ti la, tin, a zik a lo rova a tliah chuan, 'Ka Chawngvungi a thi ta' ti la, tapin lo tlan ang che,' a ti a. Chawngvungi an hruai dawn chuan a nu pawh chuan, 'Sawngkhara va sun la, i lo haw leh thuai dawn nia,' tiin thu a chah ve a. Sawngkhara nu chuan, 'Chawngi nu, Sawnga suna kan lak a ni lo, fanu chawia fapa chawia kan lak a ni,' a lo ti a.

Nakin deuhvah chuan Chawngvungi leh Sawngkhara chuan fapa pakhat an nei hman chauh tihin Chawngvungi chu a na tlut tlu a, a thi ta mai a. Chawngvungi nu pawh chuan an kawt bungpui chu Chawngvungi sawi ang ngeia a lo awm avangin Chawngvungi thih chu a hria a, tapin a tlan a, a ruang va lak a tum ta a. A ruang chu an inchuh a, an intah-el ta a, Chawngi nu chuan :
'Chawngi, Chawngi, Sawnga sunin,
Lokir leh ang che, kan tih kha maw,
Chawngi, Chawngi,'
a ti a, a tap a.
Sawngkhara nu chuan,
'Chawngi, Chawngvung man tam sumhluani,
Thi ka pek a duh lova, dar ka pek a duh lova,
I nu'n kan darhuai kher a ngen e,
Chawngvung man tam sumhluani,'
a ti a a tap a.
Sawngkhara farnute pawh chuan :
'Ka pi, Sawnga suna kan lak a ni lo,
Fanu chawia fapa chawia kan lak a ni,
Chawngvung man tam sumhluani
,' an ti a, an tap chuah chuah bawk a. Amah Sawngkhara chuan an fa chu a pawm a;
'Chawngi tho rawh, Liantea ril a rang,' a ti a, a tap a tap mai a, bang hlei thei lovin a tap a. A thiante chuan, 'Hawh u, Sawnga hi i vah harhpui ang u, a tap hlum thei takngial dawn alawm' an ti a, ramchhuakin Lentlangah an kalpui ta a.

An ramchhuahna lamah chuan Chhawkhlei te hi a lo par a, Sawnga lunglen chu a zual ta deuh deuh mai a, Chhawkhlei par te chu a thliak a, a ipteah a ak a, a tap a:
Lenin tlangah tharsa kan hawl a,
Chhawkhlei lo par Chawngi hmel lo ang;
Chawngngovi hmel tehna zel ing e
, a ti a, a tap a tap leh ta mai a.

Tin, an ramvak haw chu Chawngvungi nuin Chawngi ruang a la tih an lo hrihl a, a um zui ve leh ta a. Kalkawngah chuan a nuin Chawngi ruang chu luiah a lo bual a, a bualnaah chuan a tinther a lo thlauh va, chu chu Sawngkhara chuan a la a, a kirpui leh ta a, kuangah kum thum a ur an ti.

Chumi hnu chuan nupui dang a zawng leh a, Pangzawl Thuiliani an han en a, mahse, an hlawhchham a, nupui nei lovin a awm ta a ni, an ti.

Thulakna: Mizo Songs and Folk Tales by Dr.Laltluangliana Khiangte

Comments

No comments found.
 

Contact

Search site

 

 

NGAIHDAN

THU KAM HNIH KHAT


ShoutMix chat widget

 

TLAWHTUTE


counter globe

 

MIZO LEH ENGLISH THUFIAHNA

Freelang Dictionary
MIZO => ENGLISH :
ENGLISH => MIZO :

Whole word

 

ZOTUI THIANG WEBSITE

https://zotuithiang.webnode.com

 

ZOTUI THIANG GROUP(MAIL)

Google Groups
Subscribe to Zotui Thiang Group
Email:

 

ENG WEBSITE ATANGIN NGE HETAH?

 

MizoMizo Kan Nih Kan Lawm E