MIZO TAWNG - TAWNG AWMZE INHNAIH

28/04/2010 02:48

- James Dokhuma

Mizo tawngah hian awmze inhnaih tak,a hmanna hrang si, hman pawlh nawk nawk thin a awm  nual a.Chung chu a thu kawh tum ang tak a kan hman loh chuan mahni tawng ngei pawh thiam lo nihna a ni a.Thenkhat erawh chu,hmanna thuhmun thei,mahse hman hran theih si a awm nual bawk.Chutiang awmze inhnaih tak si,a hman dan hrang si nei chu kan nih avangin,chung tawng awmze inhnaih takte chu tlem azawng a A AW B (alphabetical) indawt angin tar chhuak ila.Chungte chu:-

A

1.     Ai / Lawm / Tuih :

(a) Ai : Mihring leh ramsa an tihhlumin a lu an hawn ngei ngei thin a.Salu chu an ai thin a.An aih tam ber chu sakhi leh savawm leh sakei a ni.Ai hming an put chiah loh pawhin an lawm thin.Ai hming  an put chuan eng ran berin emaw an ai a.An aih lem loh chuan ‘lawm’ hming pu-in thenrual thate nen zu in tlangin ‘salulam zai’ an sa a.Ai hming a put erawh chuan khawtlang a nghawrin ‘tithei’ an nihna an tlangaupuina lam a kawk.Sakhi an aihna chhan ber erawh chu,ram lama thangchhuah nih tumin an ai ngei ngei thin.Ral lu erawh chu ai ni tho siin ai hming a pu lo a.Lalho meuhin awmni khamin an ral u (milu) hawn chu an tuallampui a.Chu chu ‘hranglam’ an ti.

(aw) Lawm : Sa lu chu lawm ni ve teh meuh mah se, ‘lawm’  hmanna chu a zau zawk.Miin eng        thil thar emaw,kawng danga thil lawmawm emaw an chunga a thlenin emaw an lawm a.In thar emaw, mo emaw, tunlaiin kaisan leh ‘pass’ te, naute tharte an lawm thin.

(b)            Tuih : ‘Tuih’ hi thil hrang deuh a ni. ‘Tuih’ hming pu phakah chuan ‘bei tuih’ a nep ber.Mizo beltak la hman miah loh an hman dawnin a hmanna turah a hman nghal ai theih loh deuh a.An hman hmain eng thil emaw, thil ho mai mai pawh chhum nan an hmang hmasa a.A chhan chu, Mizo hlum-bel ‘beltak’ hi tuih loh chuan a tir-ah tlema a puh thin avangin a tihphui nan an tuih thin a ni.Bellam lian deuh chi vawkchaw bel te, tukthuam bel te chu hman tak tak hma-ih tuih makmawh a ni.

Thil dang langsar tak leh khawtlang nghawng thama an tuih ngei ngei tih theih chu ‘lal in tuih’ leh ‘zawlbuk tuih’ a ni.Lal in leh zawlbuk chu khawtlang  thaa sak a ni a.An luah dawnin emaw,an luah tawh a nih pawhin an luah atang a rei vak lo-ah ranpui talin awmni khamin an tuih a.Lalin a in a tuih dawn phei chuan khaw thenawm lel dangte pawh a sawm hial thin.Zawlbuk pawh lal khaw chhantu tlangval pawnthuah khaite buk (bahrik) a nih avangin lalin mawh a phur lian hle a.A khaw zawlbuk tuih nan ranpui (sial) a thawh ngei thin a.A dang a la tul a nih chuan lal vekin a tum loh pawhin a nei pa-in emaw an tum mai thin.

Zawlbuk chu mipa tan chauha luh thianna buk a ni a.Zawlbuk tuih ni erawh chuan hmeichhia tan pawh zalen taka an luh thianna a ni.Chumi ni lo-a zawlbuka hmeichhia  lut ve chu,hmeichhia awmnem , buan chak lo hmeichhe le-lo thawmhnaw a ni.

Zawlbuk leh lal in an tuih dawn chuan,chhung tinin zupui (hranden zu) ngan eng emaw zat a lo inring  lawk a.A  hma zan atangin hlimhlawp an bawlin an ur lawk a.A tukah zet erawh chuan tlangpui sa chiau ni a nih tawh avangin , lal mualah a khau kapa thawk chhuakin an ri tlung tlung nileng mai a ni.Lal in sak leh zawlbuk sak chu tha a duh tamin hautak hle mah se,a tuih ni chu an hun vauchher leh nghahhlelh a ni thung a.An nghahhlelh ang ngeiin Chapchar Kut awmni kham ang hrimin ‘dam lai lu lam’ chhal ve ngamin lal in leh zawlbuk tuih chu an lungkham, an ni nghahfak a tling  tak meuh a ni.

2.    A vang / A chhan :

(a) A vang / (aw) A chhan : Tawng zawmze inhnaih tak, mahse a hmanna hrang si, mi tam takin thuhmuna an hman a ni na a,a hmanna a dang.Entir nan :- Miin eng thilah emaw min sawm a,kal ngei pawh a duh a.Mahse kal hunah min bumrotu eng thilin emaw min tlakbuak avangin ka kal thei ta lo a.Min phatsaktu chuan, “A lo kal ve theih loh avangin min rawn phatsak rawh a ti a.A chhan chu.....,” tiin min bumrotu thil chu a sawi ang.Chuvangin, eng thil emaw sawi a ‘a chhan leh avang’ tih hi tawng chhuah mai a ni.

 

Chhunzawm zel tur...>>>

Comments

No comments found.
 

Contact

Search site

 

 

NGAIHDAN

THU KAM HNIH KHAT


ShoutMix chat widget

 

TLAWHTUTE


counter globe

 

MIZO LEH ENGLISH THUFIAHNA

Freelang Dictionary
MIZO => ENGLISH :
ENGLISH => MIZO :

Whole word

 

ZOTUI THIANG WEBSITE

https://zotuithiang.webnode.com

 

ZOTUI THIANG GROUP(MAIL)

Google Groups
Subscribe to Zotui Thiang Group
Email:

 

ENG WEBSITE ATANGIN NGE HETAH?

 

MizoMizo Kan Nih Kan Lawm E